تجمع پولیپها در روده بزرگ
برخی از بیمارانی که به ما متخصصان گوارش مراجعه میکنند، ممکن است با تشخیصهایی نظیر پولیپ روده مواجه شوند. بیشتر این بیماران پس از آنکه میفهمند پولیپ همان تودههای کوچکی است که در روده بزرگ یا راستروده ظاهر میشود، دچار نگرانی میشوند و تصور میکنند که سرطان گرفتهاند اما در یک جمله باید گفت که اغلب پولیپها خوشخیم و غیرسرطانی هستند...
پولیپها از پوشش داخلی روده بزرگ منشأ میگیرند. معمولا هیچ علامتی ندارند و اغلب بهطور تصادفی کشف میشوند. بهعنوان مثال در خلال یک آزمایش غربالگری جهت کشف سرطان روده بزرگ یا در طی آزمایشی که به منظور دیگری انجام شده است. از آنجا که این پولیپها در صورت عدم درمان ممکن است به سرطان تبدیل شوند لذا باید آنها را خارج کرد. همانطور که گفته شد پولیپها علایم خاصی ندارند اما گاهی اوقات میتوان از تغییر در اجابت مزاج، وجود خون در مدفوع (غیرقابل رویت) و ترشحات مخاطی از مقعد به وجود پولیپ شک کرد. البته پولیپهای روده بزرگ انواع و اقسامی دارند که در زیر درباره آنها توضیح داده خواهد شد.
پولیپهای هیپرپلاستیک
شایعترین نوع پولیپها، پولیپهای هیپرپلاستیک هستند. آنها معمولا قطری حدود 5 میلیمتر دارند. این پولیپهای ظریف معمولا برای سلامتی مضر نیستند اما اگر قطرشان بیش از یک سانتیمتر شود باید خارج شده و از نظر سرطانی یا پیشسرطانی بودن بررسی شوند.
پولیپهای آدنومایی
پولیپهای آدنومایی (آدنومها) نیز شیوع بالایی دارند. آنها براساس مشکل میکروسکوپی خود به سه گروه مختلف تقسیمبندی میشوند: لولهای، لولهای-پرزی و پرزی. شایعترین آنها آدنومهای لولهای هستند که معمولا قطری حدود یک سانتیمتر دارند. آدنومهای پرزی کمترین شیوع را دارند. بیش از نیمی از آنها حداقل یک سانتیمتر قطر دارند. آدنومهای لولهای- پرزی مشخصات هر دو گروه قبلی را دارا هستند. حدود نیمی از افراد بالای 60 سال در برههای از زندگی خود به آدنوم مبتلا میشوند. واقعهای که با افزایش سن شیوع بیشتری مییابد. پولیپهای آدنومایی دارای پتانسیل سرطانی شدن هستند. معمولا هرچه اندازه پولیپ افزایش یافته و مشخصات پرزی آن بیشتر شود، احتمال بدخیم شدن آن نیز افزایش مییابد. برای پیشگیری از سرطانی شدن، باید این پولیپها برداشته شوند. بیشتر اوقات این کار از طریق کولونوسکوپی صورت میگیرد. در کولونوسکوپی، یک لوله فیبر نوری باریک و قابل انعطاف از طریق مقعد به راستروده وارد شده و در روده بزرگ بالا میرود. اگر تنها چند سلول پولیپ دچار سرطان شده باشند میتوان با برداشت پولیپ از طریق کولونوسکوپی، سرطان را با موفقیت درمان کرد. اگر پزشک نگران انتشار سرطان از طریق پولیپ باشد، به شما پیشنهاد میکند قسمتی از کولون را که دچار پولیپ شده است، به همراه بافتها و غدد لنفاوی اطراف آن از طریق جراحی خارج کند.
پولیپهای التهابی
تصور میشود این پولیپها از آسیب یا التهاب پوشش داخلی روده بزرگ، به عنوان مثال ناشی از کولیت اولسراتیو به وجود میآیند. این پولیپها نادر بوده و معمولا برای سلامت مضر نیستند.
پولیپ نوجوانان
پولیپ نوجوانان نادر بوده و بیشتر در سنین کودکی روی میدهند. این پولیپها را میتوان به سهولت از طریق کولونوسکوپی خارج کرد. پولیپهای نوجوانان و پولیپهای مشابه آن که در سندرم پوتز- جگر ایجاد میشوند اختلالات ارثی هستند.
پولیپهای ارثی
بیشتر پولیپهایی که در رودهبزرگ ایجاد میشوند، غیر ارثی هستند اما پولیپهای ارثی نیز در بعضی خانوادهها روی میدهد. یکی از اختلالات مسبب پولیپ روده بزرگ که معتقدند به شدت ارثی میباشد، پولیپوز آدنومایی فامیلی نام دارد. مشخصه این اختلال نادر، وجود تعداد بسیار زیادی پولیپ، حداقل 100 و اغلب 1000 یا بیشتر، در کل طول روده بزرگ است. این پولیپها ممکن است علامتی ایجاد نکنند یا شاید باعث خونریزی از مقعد شوند. این پولیپها گاهی در روده کوچک نیز ایجاد میشوند. این بیماری معمولا در خلال نوجوانی بروز میکند. حالتی را که در آن پولیپوز آدنومایی فامیلی با تشکیل تومورهای خوشخیم در سایر نواحی بدن، همراه باشد سندرم گاردنر گویند. پولیپوز آدنومایی فامیلی بهطور قطع به سرطان تبدیل خواهد شد. این حالت یک درصد از کل علل سرطان روده بزرگ، راست روده را شامل میشود. در بیشتر موارد، به محض تشخیص بیماری، برداشت کل روده بزرگ توصیه میشود. باید بستگان خونی فرد مبتلا، در سنین نسبتا پایین حدود 10 تا 12 سالگی، از نظر وجود این بیماری بررسی شوند. در صورت کشف بیماری، مبتلایان تحت بررسی و درمان مناسب قرار میگیرند.
طرز تشخیص
بیشتر پولیپهای روده بزرگ در خلال غربالگری روده بزرگ (از نظر سرطان) یا در طی بررسی آن به منظور یافتن علت خونریزی از مقعد حین اجابت مزاج یا درد شکم کشف میشوند. بسته به نوع پولیپ، پزشک معاینات دورهای یا برداشت پولیپ را توصیه میکند. به یاد داشته باشید پولیپ آدنومایی دارای استعداد ذاتی سرطانی شدن است. به نظر میرسد اگر نه همه موارد سرطان روده بزرگ، راست روده اما بیشتر آنها از یک پولیپ آدنومایی منشأ میگیرند. علاوه بر این، گاهی اوقات پولیپهای روده بزرگ میتوانند مشکلاتی از قبیل خونریزی و انسداد را ایجاد کنند.
اصول درمان
بیشتر پولیپها پس از تشخیص خارج میگردند زیرا به این طریق احتمال بدخیم شدن آنها برای همیشه از بین میرود. در اغلب موارد، برداشت پولیپها عمل نسبتا سادهای است. اگر نتوان تومور را از طریق کولونوسکوپی خارج کرد، از اعمال جراحی دارای کمترین میزان تهاجم استفاده میشود. اگر شما قبلا به پولیپهای آدنومایی مبتلا بودهاید در معرض خطر رشد پولیپهای جدید خواهید بود. به همین دلیل پزشک به شما توصیه میکند به منظور تشخیص و برداشت پولیپهای جدید بهطور منظم تحت معاینه قرار گیرید. در افراد مبتلا به پولیپ های مادرزادی، احتمال ایجاد سرطان روده بزرگ، راستروده تا سن 40 سالگی حدود 100 درصد خواهد بود. به همین دلیل پزشک توصیه میکند برای پیشگیری از بروز سرطان، کل روده بزرگ خارج شود. ممکن است بیمار به یک عمل جراحی دیگر به منظور ایجاد راهی جایگزین برای خروج مدفوع نیاز داشته باشد.
منبع: www.salamat.com