??خواص “میوه بالنگ “از نظر طب سنتی شریف و مقدس ایرانی :
??بالنگ در کتب طب سنتی با نام«اترج کبیر» آمده‌است. میوه آنرا به فارسی بالنگ گویند و از نظر گیاه شناسی زیرگونه ای از بادرنگ است. این درختچه دارای میوه‌هایی است که گاهی به وزن یک کیلو گرم نیزمی‌رسد. نوع دیگری از بالنگ را به فارسی «بادرنگ» می‌نامند و در کتب طب سنتی با نامهای بادرنج، باذرنج و اترج صغیر آمده‌است.میوه ای قرآنیست ،نامش در قرآن کریم تحت عنوان ” ترنج” آمده است.
??اغلب معتقدند که به علت داشتن چین و چروک و شکنج بسیار در پوست نسبتاً ضخیم خود به این نام نامیده شده است، زیرا که ترنج به معنی چین و شکنج است. این مطلب به این جهت گفته شده است که مصدر ترنجیدن، به معنی «چین به هم رسانیدن و درشت گردیدن باشد.
??از نظر طب ایرانی ؛طبع برگ و شکوفه آن گرم وخشک است. از نظر خواص ، معتقدند که پوست زرد آن برای تقویت قلب و دماغ و کبد، و معده احشای داخل شکم مفید است و برای تحلیل بادها و نفخ و کمک به هضم غذا مؤثر میباشد. بخصوص مربای آن با عسل؛ البته در خوردن مربای آن نباید زیاده روی کرد زیرا هضم آن مشکل میشود.
?? دم کرده پوست زرد خشک شده آن مسکن قی صفراوی و جویدن آن خوشبو کننده دهان است. اگر پوست و گوشت سفید خشک شده آن را درلابه لای لباسها بگذارند مانع بید زدن می‌شوند.
??از دیدگاه طب سنتی در درمان بسیاری بیماری‌ها می‌توان از آن بهره برد.از بالنگ می‌توان جهت تقویت جگر، معده و جهت تسکین حرارت احشاء و تشنگی و اسهال صفراوی و کبدی استفاده کرد.جوشانده پوست خشک بالنگ نیز مسکن قوی صفراوی است.
??روغن بالنگ برای رفع بی‌حسی، فلجی، لقوه، رعشه و درد مفاصل سیاتیک، درد کلیه، مثانه و خوشبویی عرق نافع است.
??آب قسمت مغز ترش مزه بالنگ اگر با غذا خورده شود، برای مالیخولیای حاصل از سودا نافع است که باید با شکر و قند شیرین شده باشد. ریشه بالنگ به عنوان ضد یبوست مزاج استفاده میشود. مشهی یا اشتها آور است.کاهنده قند خون میباشد.
??در طب سنتی بالنگ مضر جگر و مغز گرم مزاجان تشخیص داده شده که باعث ایجاد سردرد در آنان می شود و مصلح آن این است که این گیاه با عسل و بنفشه استفاده شود.
??از بالنگ جهت تقویت قلب، کبد و درمان نفخ شکم، درد مفاصل و نقرس ؛ در درمان بیماری‌های ریوی و گوارشی، اسهال، کاهش اسید معده، تحریک فعالیت کبد و درمان نفخ و تهوع نیز استفاده میشود.این گیاه در درمان سردرد بویژه سردردهای میگرنی موثر است.
??دم کرده سر شاخه های تازه سبز و جوان آن را در شبه جزیره مالایا به عنوان اشتها آور و ضد کرم و معالجه شک مدرد می خورند.
??ترنج به جهت شکل و طعم و بوی، در نزد ستاره شناسان، به عطارد منسوب است، چنان که گفته اند:
«بدان که هر چیزی که خدای ـ تعالی ـ بیافرید، اگرچه به هر ستاره هر یَکَش را منسوب کنند، خالی نبود از آن که همه ستارگان را اندرو بهره ای است، چنان که ترنج:
زردی وی مشتری را بود، زیرا بدو منسوب کنند. و بویش زهره را، زیرا همه بویهای خوش بدو نسبت کنند. وپوستش، آفتاب را، زیرا که طعمش تیز است، و همه تیزها را بدو منسوب کنند. و گوشتش ماه را، زیرا که تر است و طعمش خوب است و این هر دو را منسوب بدو کنند. و تراشی اش بهرام را، زیرا که به طعم ترش است و ترشیها را منسوب بدو کنند. و تلخی اش زُحل را، زیرا که او تلخ است و همه تلخیها را بدو منسوب کنند. و عطارد، به این چیزها که گفتیم موافق بود…»
??تدوین :دکترحمزه سام دلیری محقق و مدرس طب سنتی و اسلامی
