???????
بارداری و تدابیراصولی فقط و فقط بر مبنای طب سنتی
به کوشش دکتر محمد علی زارعیان، دبیر انجمن تحقیقات طب سنتی ایران
متن پیش رو گزیده ای از کتاب وزین طب اکبری است پیرامون موضوع تدبیر زنان باردار، که بازنویسی و جرح و تعدیل شده است.
پرهیزها در زمان حاملگی(ممانعت از مصرف بیش از حد):
هرگاه که بارداری صورت گیرد، واجبست که زن از موارد زیر پرهیز نماید:
۱٫ حرکات شدید، پریدن، بار برداشتن، دویدن، فریاد بلند کشیدن و هر فعالیت شدید.
۲٫ امتلا(ناشی از پرخوری و روی هم خواری)، غضب و خوف و غم بیش از حد، خوردن اشیای بازکننده حیض و قاعده آور
۳٫ به فصد و مسهل نپردازد؛ خصوصا پیش از ماه چهارم و بعد از ماه هفتم. آنجا که به اسهال ضرورتى افتد، جهت تلیین به خیارشنبر و امثال آن قناعت کند. آنجا که اخراج خون لازم باشد، به حجامت تسکین آن توان کرد و بهتر است. اگر مجبور شدند فصد کنند، خون را در چند نوببت اندکاندک بگیرند.
۳٫ بی حرکتی؛ چرا که باعث جمع شدن فضولات در بدن می گردد. لذا پیاده روی در حد متوسط و ریاضتهای ملایم برای زن حامله مفید است.
۴٫ جماع بیش از حد مضرّ است؛ خاصه اگر زوج قوى الجماع و طویل الذّکر(بلندآلت) باشد به گونه ای که در زمان جماع سر آلت مرد به رحم رسد.
۵٫ مواد بادانگیز مثل لوبیا و کبر و ترمس و نخود و کنجد و کرفس ضرر دارد.
۶٫ اگر رطوبت مزلقه بسیار باشد و که غالبا چنین است، لازم است که از مرقه و اسپیدباج و فواکه و استحمام پرهیزد. جهت دفع رطوبت مزلقه، ادرار و تعریق و حقنه و اسهال صواب دارد. و تا کار از تعریق برآید به ادرار نپردازند و تا که مطلب به حقنه نرم گشاید، به مشروبات مسهله نسازند.
۷٫ یبوست برای زن حامله خوب نیست؛ زیرا که پری روده ها به دلیل مجاورت با رحم، جنین را مزاحمت مىرساند؛ پس اگر طبع زن حامله مایل به قبض و یبوست بود، باید به نرمى آن پرداخت با موارد مناسب{مصحح: مثل مصرف روزانه دو قاشق خاکشیر کوبیده در نبات داغ}.
توصیه ها:
مصرف ادویه قلبیه چون مفرّحات یاقوتیه و مانند آن و تریاق و مثرودیطوس و دواء المسک و درونج و زرنباد و عسل با توجه به حرارت و برودت مزاج جهت حفظ جنین از سقوط موثر است. و نان پاکیزه و گوشت برّه یکساله و سیب و به و گلابی و انار و مویز نافع است.
عوارض حاملگی و تدبیر آنها:
تدبیر قىء و غثیان(تهوع حاملگی): به دلیل اجتماع اخلاط در معده اتفاق می افتد؛ لذا تا وقتی زیاد نباشد، در منع و حبس آن نکوشند؛ خاصّه اگر هنوز چهار ماه نگذشته باشد؛ چرا که مواد دفعی است که از راه قی دفع مىشود و برای سلامتی مفید است. امّا هرگاه ترس از ضعف باشد و از کثرت تهوع بیم آسیب به جنین باشد یا از چهارمین ماه حاملگی گذشته باشد، تسکین او لازم است.
برای دفع غثیان، در کسى که قىء آسان آید، قىء کردن به شبت و تخم ترب سود دارد. ریاضت معتدل مثل پیاده روی و سوارى اندک جهت تحلیل اخلاط نفع دارد.
تدبیر آرزوهاى بد(ویار): ریاضت معتدل و غذاهایی که در آن اندکی سیر و خردل یا اندک فلفل و دارچینى باشد ایشان را مفید است و کباب مرغ و کبوتر و قلیه هاى نعناع و ناردان و زیره گشنیز و پیاز بترتیب کرده و پخته بغایت مناسب است و چیزهاى گرم و تیز و داروهاى پرقوت از حوامل دور باید داشتن. تجرع آب گرم و گلاب گرم و ریاضت معتدل نیز مفید است.
تدبیر خفقان(تپش قلب): گاهی خلطى در سر معده زن حامله جمع می گردد و ایجاد خفقان می کند که در این صورت آب گرم و گلاب گرم جرعهجرعه خوردن و ریاضت معتدله کردن(پیاده روی و ورزش ملایم) صواب باشد.
و اگر با این موارد درمان گردد، جهت بررسی امراض قلبی مراجعه به طبیب ضروری است.
تدبیر باد: بادی که در معده و روده می گردد و دفع مىشود: معجون کمونى و سفوف مقوى و امثال آن که اندکى بالاى طعام خورند سود دارد و تقلیل غذا و حرکت معتدل بسیار نیک باشد.
تدبیر ورم پشت پا:جهت درمان تورم پشت پاى زن حامله(ادم پا) روغن گل و سرکه به هم آمیخته بر آن بمالند. نمک با سرکه نیز مفید است. برگ کرنب پخته ضماد کردن و حضض به آب کرنب و صبر صندل و فوفل به آب عنب الثعلب بر آن مالیدن نیز نفع دارد.
تدبیر خارش و جوش داخل فرج یا بیرون آن: لعاب خطمى و گل سرشوى بر آن بمالد و گل سرشوى را در دوغ یا شیره عنب الثعلب یا آب هندوانه یا کاسنى هر کدام که بتواند، حل کرده و در آن بنشیند و درون و بیرون فرج بدین دواء مذکور آلائیدن فایده دارد.
تدبیر گرفتگی عضلات پشت و شکم:وقتی عضلات پشت و شکم به سبب بخار و گرانى جنین ممتلى شود و کشیده گردد و گرفتگی و ماندگى شدید پدید آید، روغن گل بمالد یا از پشک بز و آرد جو نان پخته و در پارچهیى گرفته تکمید کند. تلطیف غذا و محکم مالیدن(ماساژ) عضلههاى پشت و گردن و کتف و بازو سود دارد.
تدبیر خونى که از حبالى ظاهر شود بىمحلّ و بىدستور(بگیرند عدس و گلنار و پوست انار و انجیر خشک و هلیله در آب و سرکه بجوشانند و از آب وى آبزن سازند. تفاله این مواد را باریک سائیده بر عانه (زیر شکم و بالای فرج) بمالند. اگر خون بسیار آید، قرص کهربا و سایر آن چه در افراط طمث گفته شده ان شاء اللّه تعالى استعمال نمایند.
تدبیر ماه نهم جهت راحتی زایمان:
هرگاه ماه نهم شروع شود، باید که حامله هر روز سه درم روغن بادام شیرین بعد از ناهار بخورد و از چیزهاى ترش و قابض و غلیظ پرهیزد. اگر چنین کند، ان شاءالله فرزند بىزحمت به دنیا آرد و در غایت پاکیزگى.
و همچنین هرگاه ایّام زایمان نزدیک شود، در حمّام و آبزنی که در او کرنب و حلبه و شبت و تخم کتان جوشانیده باشند درآید و بر شکم و پشت او روغن شبت و بابونه و کنجد بمالند و اغذیه چرب و حلوا قند با روغن بادام بخورد تا به آسانى زایمان نماید. و تدبیر عسر ولادت (سختی زایمان) گفته خواهد شد.
منبع: طب أکبرى، ج
http://www.tim.ir/post-27.html
سایت انجمن علمی طب سنتی ایران
http://www.tim.ir/index.html
خونریزی واژینال):
