عسل و سلامتی از منظر قرآن
آیه‌های 17 تا 24 سوره مبارکه عبس درباره کفران نعمت الهی، خلقت و مرگ انسان است. در ادامه همین فراز می‌فرماید «ما راه را برای او آسان نمودیم» و تأکید می‌کند که آنچه به انسان دستور داده شده انجام نداده و با تأکید بیشتری می‌فرماید «پس باید انسان به غذای مصرفی خود بنگرد». در ادامه آیه از نعمت‌های سالم، آشامیدنی‌ها، خوراکی‌ها، هوای مطبوع باغ‌های انبوه و چراگاه‌ها سخن می‌گوید
از آیه 69 سوره مبارکه نحل درمی‌یابیم عسل بهترین ماده شفابخش و حیاتی است:
ثُمَّ کُلِی مِن کُلِّ الثَّمَرَاتِ فَاسْلُکِی سُبُلَ رَبِّکِ ذُلُلًا یَخْرُجُ مِن بُطُونِهَا شَرَابٌ مُّخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ فِیهِ شِفَاء لِلنَّاسِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَهً لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ (نحل / 69).
با توجه به آیه سوره مبارکه عبس می‌بایست بیشتر در آیه فوق تأمل کرد. شرایط مصرف خوردنی‌ها، نوشیدنی‌ها، هوای سالم و همچنین داروهای مصرفی با توجه به
تأکید در سوره مبارکه عبس و آیات قرآنی دیگر در آیه 157 سوره مبارکه اعراف آمده است:
یُحِلُّ لَهُمُ الطَّیِّبَاتِ (اعراف / 157).
«بر آنان حلال می‌شود مصرف آنچه پاکیزه و تمیز و تازه است.»
در آیه‌ای از سوره مبارکه کهف درباره غذا می‌فرماید:
فَلْیَنظُرْ أَیُّهَا أَزْکَى طَعَامًا (کهف / 19).
«پس باید بنگرد که کدامین خوراک پاکیزه‌تر است.»
انتخاب خوردنی‌ها و نوشیدنی‌های برتر و سالم‌تر و استنشاق هوای سالم همچنین استفاده از داروهایی با عوارض جانبی کمتر، مضمون بارز آیه سوره مبارکه عبس و دو آیه فوق است. عسل از نمونه‌های برتر خوراک سالم است که خوردنش باعث قوت و استنشاق بخور آن روح‌بخش و شفابخش است. عسل دارویی شفابخش بدون عوارض جانبی است.
در آیه 157 سوره مبارکه اعراف آمده است:
وَیُحَرِّمُ عَلَیْهِمُ الْخَبَآئِثَ (اعراف / 157).
«بر آنان حرام می‌شود مصرف آنچه ناپاک و آلوده است.»
از جمله خوردنی‌ها، آشامیدنی‌ها و هوای آلوده و داروهای آلوده یا دارای عوارض جانبی بسیار زیاد برای انسان زیان‌آورند. اما در عسل هیچ‌گونه آلودگی یافت نمی‌شود و میکروب‌ها در آن نمی‌توانند زنده بمانند. قرآن به عسل صفت شفا داده است، یعنی عسل خوراکی مطبوع و دارویی شفابخش و بدون عوارض جانبی است.
در آیه 219 سوره مبارکه بقره آمده است:
إِثْمُهُمَآ أَکْبَرُ مِن نَّفْعِهِمَا (بقره / 319).
این آیه درباره علت نهی مصرف خمر و قمار است و اینکه ضررشان بیش از نفعشان است. منع خوردن و آشامیدن هر آنچه ضرر استفاده آن بیش از نفعش باشد در این آیه همچون یک قانون قرآنی آمده است. قرآن صفت شفا را به عسل می‌دهد زیرا به هیچ وجه خوردن، آشامیدن و مصرف آن برای انسان ضرر و زیانی نخواهد داشت. بنابراین مصرف به‌اندازه عسل به قصد شفابخشی، برای بیمار ضرری نخواهد داشت و این خود مصداق روشن این آیه سوره مبارکه اعراف است:
کُلُواْ وَاشْرَبُواْ وَلاَ تُسْرِفُواْ (اعراف / 31).
«بخورید و بیاشامید و اسراف نکنید.»
انسان باید متناسب نیاز بدن از دارو، غذا و نوشیدنی‌ها مصرف کند. پروردگار مصرف بیش از اندازه هر چیز را نهی کرده است و در آیه اول سوره مبارکه تکاثر می‌فرماید:
أَلْهَاکُمُ التَّکَاثُرُ (تکاثر / 1).
«شما را از زیاده‌روی در هر چیزی نهی می‌کنیم.»
این آیه شامل عسل نیز می‌شود. مقدار مناسب خوردن عسل برای اینکه مصداق نوشیدن باشد (آن‌طورکه در آیه سوره مبارکه نحل آمده است) لازم است حداقل در هر وعده بیست گرم عسل مصرف شود. با آزمایش ثابت شده است که میزان مصرف هر نوع عسل برای شفای انواع بیماری از یک تا ده قاشق غذاخوری در روز متغیر‌است و این امر مصداق بارز مصرف عسل در سوره مبارکه نحل است چرا که مصرف یک تا ده قاشق عسل معقول و جایز است.
در آیه 114 از سوره مبارکه نحل آمده است:
کُلُواْ مِمَّا رَزَقَکُمُ اللّهُ حَلالًا طَیِّبًا (نحل / 114).
«پس بخورید از آنچه به شما خداوند روزی داده، حلال و طیبش را.»
پروردگار در قرآن خوردن بعضی از خوراک‌ها را حرام کرده است و برای سالم ماندن باید از مصرف این خوراکی‌ها پرهیز کرد. ما می‌بایست از حلال و حرام و سالم بودن خوراکمان آگاه باشیم.
در آیه 195 از سوره مبارکه بقره آمده است:
وَلاَ تُلْقُواْ بِأَیْدِیکُمْ إِلَى التَّهْلُکَهِ (بقره / 195)
«و با دستان خود، خود را به هلاکت نیندازید.»
این آیه اهمیت دادن به سلامتی، سالم زیستن و به هلاکت نینداختن خود را واجب دانسته است. مصرف خوراکی‌ها و نوشیدنی‌هایی که باعث کم شدن حتی یک روز از عمر انسان شوند نهی شده است. استنشاق هوای آلوده و مصرف دخانیات و داروهایی که باعث کوتاه شدن عمر می‌شود نهی شده است.
پس خوب است از عسل، این ماده شفابخش، استفاده کنیم تا از عمری طولانی، سلامت پایدار و جایگاه متعالی بهره‌مند شویم. به زمان، مکان، مقدار، نوع، چگونگی و عاقبت مصرف هر چیز بیندیشیم. تا زمانی که از سلامتی عسل در شرایط پنج‌گانه بالا اطمینان پیدا نکرده‌ایم از خوردن، نوشیدن و استشمام آن پرهیز کنیم. همچنین آن را به عنوان یک دارو مصرف نکنیم. بهتر است از عسل با شرایط ویژه بیان‌شده در قرآن کریم استفاده کنیم.
